Η δημοσιονομική κρίση ανέδειξε, μεταξύ πολλών, και την άγνοιά μας γύρω από τις εξελίξεις και τα δρώμενα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δυστυχώς, η αποξένωση και αποστασιοποίηση από τα θέματα που αποτελούν αντικείμενο ρύθμισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο αφορά όχι μόνο τον μέσο Έλληνα, αλλά και μεγάλο μέρος της πολιτικής ηγεσίας. Με άλλα λόγια, παρατηρείται στη χώρα μας έντονο το φαινόμενο του «Ευρωπαϊκού Αναλφαβητισμού». Το επισημαίνει και ο καθηγητής Βασίλειος Σκουρής, ένας Έλληνας που τιμά την Ελλάδα στο εξωτερικό κατέχοντας την εξαιρετικά σημαντική θέση του Προέδρου του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης: «Η Ελλάδα, που ξεκίνησε με όρεξη και ενθουσιασμό την πορεία της στην Ευρώπη, κινδυνεύει να γίνει ουραγός καθώς πολύ λίγο ενδιαφέρεται για ό,τι συμβαίνει στις Βρυξέλλες, στο Λουξεμβούργο ή στη Φραγκφούρτη. Η Ευρώπη αντιμετωπίζεται ως ‘ξένο σώμα’ και στην καλύτερη περίπτωση ως ψυχρός γραφειοκρατικός μηχανισμός που επιδεικνύει μειωμένη ευαισθησία για τις ανάγκες της κοινωνίας. Με λίγα λόγια ‘ετεροπροσδιοριζόμαστε’, ενώ η αλήθεια είναι ότι μαζί με τους άλλους εταίρους μας ‘συγκαθορίζουμε’ τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και πολιτικές.»

 

Από την εισδοχή της χώρας μας το 1981 στην τότε ΕΟΚ μέχρι σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσιάζεται άλλοτε ως ο οικονομικός σωτήρας μας κι άλλοτε ως ο τιμωρός μας, ως το Όργανο που επιβάλλει ποινές για τις παραβάσεις μας και αυστηρά μέτρα όταν δεν τηρούμε τις δεσμεύσεις μας ως κράτος-μέλος. Η κατ’ εξακολούθηση και κατά συρροή μη συμμόρφωση, σκόπιμη ή εξ αμελείας κατά περίπτωση, της χώρας μας με τις υποχρεώσεις της οδήγησαν τους εταίρους μας στην καχυποψία και αμφισβήτηση για καθετί ελληνικό (τα «Greek statistics» έχουν γίνει ανέκδοτο).

 

Δεν φταίνε λοιπόν «οι κακοί εταίροι που μας πολεμούν» και μας υποβαθμίζουν, αλλά ο κακός εαυτός μας. Καταφέραμε να είμαστε η ιδανική χώρα όχι για τα επιτεύγματά μας, αλλά για τον παραδειγματισμό των υπολοίπων στην Ευρωζώνη. Κι όμως όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν είχε δημιουργηθεί ένα πλαίσιο πολιτικής και δράσεων για την ενεργητικότερη συμμετοχή της χώρας μας στα ευρωπαϊκά όργανα που θα περιλάμβανε μηχανισμούς έγκαιρης και έγκυρης ενημέρωσης της εκάστοτε κυβέρνησης αλλά και των πολιτών γύρω από τα ευρωπαϊκά ζητήματα. Πάνω απ’ όλα όμως απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς, ώστε η χώρα μας να αποτινάξει τον άκρως προβληματικό ρόλο του παρία και του περιθωριακού στην Ευρώπη.