Το διακεκριμένο μέλος του ΑΞΙΟΤΗΣ,  Παναγιώτης Τσούκας, μας παρουσιάζει 116 κείμενα που αφορούν τη Δικαιοσύνη, το δικαστικό δηλαδή σύστημα ως συνεκτικά αρθρωμένο σύνολο νομοθετημένων θεσμών, με τους οποίους ασκείται η μια εκ των τριών λειτουργιών του κράτους: η δικαστική. Περιέχει, επίσης, κείμενα που αφορούν τους λειτουργούς της δικαιοσύνης: τους δικαστές, τους εισαγγελείς και τους δικηγόρους, με τις πρακτικές, τις συμπεριφορές και νοοτροπίες των οποίων απονέμεται το δίκαιο και λειτουργεί το δικαστικό σύστημα.

Το σωματείο ΑΞΙΟΤΗΣ, επικροτώντας την προσπάθεια, ανέλαβε την έκδοση του βιβλίου, το οποίο προλογίζει ο Πρόεδρος του ΑΞΙΟΤΗΣ κ. Γιαννης Αναστασοπουλος.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Κανένα από τα σημερινά, πολλά και μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, δεν είναι καινούργιο. Όλα είναι παλαιά και γνωστά.

Το ελληνικό κράτος ουδέποτε υπήρξε υπόδειγμα οργάνωσης και λειτουργίας εν συγκρίσει προς τα δυτικά του πρότυπα και η ελληνική κοινωνία, άλλοτε εγκαταλελειμμένη στην τύχη της, άλλοτε τυραννούμενη και άλλοτε εκμαυλιζόμενη από αυτό, σπάνια έδειξε ότι διαθέτει δυνάμεις ικανές να το αναμορφώσουν και να το εκσυγχρονίσουν. Απότοκος της άγονης αλληλεξάρτησης κράτους και κοινωνίας ήταν, μεταξύ πολλών άλλων, η διαρκής καχεξία της ελληνικής οικονομίας, η οποία ποτέ δεν κατόρθωσε να παράγει από μόνη της τόσον πλούτο όσος χρειαζόταν για την ευρωστία του κράτους και ήταν απαραίτητος για την ευημερία των πολιτών του.

Σε διαρκή κρίση, καθώς βρίσκεται, η Ελληνική Δικαιοσύνη μοιραζόταν και μοιράζεται, μαζί με τους άλλους κρατικούς θεσμούς, την κακοδαιμονία που μαστίζει τη χώρα. Προοριζόμενη να παρέχει έννομη προστασία σε όσους προσφεύγουν σε αυτή, να διασφαλίζει την κοινωνική ειρήνη με γνώμονα την ισότητα και με έγνοια την ελευθερία, είναι σήμερα αυτό που ήταν πάντα : μέρος του μεγάλου και δυσεπίλυτου προβλήματος που λέγεται ελληνικό κράτος και καθρέφτης της βαρειάς ασθενούς ελληνική κοινωνίας.

Επιφορτισμένη με παντοειδή καθήκοντα και καθηλωμένη υπό το βάρος πολλών εκατοντάδων χιλιάδων δικογραφιών, η Ελληνική Δικαιοσύνη καλείται συχνά να λειτουργήσει αντικαθιστώντας άλλους θεσμούς του κράτους εκεί που αυτοί πρωτίστως θα έπρεπε να λειτουργούν, και να δράσει υποκαθιστώντας κοινωνικούς θεσμούς, εκεί που αυτοί προεχόντως θα έπρεπε να δρουν. Συνεπεία όλων αυτών, η Ελληνική Δικαιοσύνη δεν κατορθώνει να φέρει εις πέρας τη συνταγματική της αποστολή, συχνά αδυνατεί να παράσχει προστασία σε όσους τη χρειάζονται στ’αλήθεια, και εξ ίσου συχνά είναι ανήμπορη να ειρηνεύσει τις κοινωνικές συγκρούσεις που άγονται ενώπιόν της. Καθώς η προσφυγή σε αυτή είναι τόσο εύκολη, οι μηχανισμοί της χρησιμοποιούνται πολύ συχνά ως μέσα εκβιασμού, εκφοβισμού, εκδίκησης, αντεκδίκησης, αθέτησης συμβατικών υποχρεώσεων, παρακώλυσης της λειτουργίας κρατικών και κοινωνικών θεσμών και ψυχολογικής εκτόνωσης.

Όλα αυτά, όμως, επιτάσσουν η Δικαιοσύνη να τοποθετηθεί, επιτέλους, στη θέση που της επιφυλάσσει το Σύνταγμα, και να αφοσιωθεί απερίσπαστα στον ομόλογο προ τη θέση αυτή ρόλο: να είναι φύλακας της νομιμότητας και εγγυητής της κατά νόμον λειτουργίας του οργανωμένου σε κράτος  συλλογικού μας βίου.

Για εμάς, τα μέλη του σωματείου ΑΞΙΟΤΗΣ, η αποτελεσματική λειτουργία της Δικαιοσύνης είναι προϋπόθεση αναγκαία κάθε προσπάθειας για πρόοδο και ευημερία στη χώρα, επί τη βάσει των αρχών της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Γι’αυτό, με χαρά ερχόμαστε αρωγοί στην προκειμένη έκδοση κειμένων, το πνεύμα των οποίων εκφράζει τους καταστατικούς μας σκοπούς : την υπεράσπιση και προαγωγή της αξιοκρατίας και διαφάνειας στο δημόσιο βίο της χώρας, μα και την ενίσχυση του αισθήματος ευθύνης κάθε πολίτη έναντι του κοινωνικού συνόλου προς εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Ιδεώδη, τα οποία μπορεί να ενυλώσει « […] μόνη η αξιότης εκάστου» (Σύνταγμα 1822, άρθρο 6)

Γιάννης Αναστασόπουλος

Πρόεδρος του σωματείου ΑΞΙΟΤΗΣ